Het zou veel logischer zijn geweest als de Project X-rellen in Haren waren onderzocht door de Onderzoeksraad voor Veiligheid (OvV). Dat zei Groningse juriste, oud-burgemeester van Utrecht en aftreden raadslid van de OvV, Annie Brouwer-Korf in Dagblad van het Noorden.
Probleem is dat de OvV met de vingers niet aan Haren mag komen. Dat staat vast in de Rijkswet Onderzoeksraad voor Veiligheid, artikel 2a. Daarin staat dat de OvV twee zaken niet mag onderzoeken: een optreden van de krijgsmacht tijdens operaties (oorlog en dergelijke) én verstoringen van de openbare orde. Zoals Haren.
Het is helemaal niet zo dat Annie Brouwer-Korf partijgenoot Job Cohen – de voorzitter van de ad hoc ingestelde commissie die nu de Facebookrellen onderzoekt – wil afvallen. Het gaat haar ook in die zin helemaal niet om de rellen in Haren. Brouwer-Korf gebruikt Project X als voorbeeld voor alle soortgelijke gebeurtenissen. Die horen gewoon bij de OvV, vindt zij. Al helemaal om de onafhankelijkheid te garanderen.
Maar waarom onderzoekt de OvV dat niet, vragen veel mensen mij. Als de burger zich zorgen maakt over veiligheid, denkt die aan openbare-ordeproblemen, zoals in Haren. En de burger denkt dan ook aan een onderzoek door de Onderzoeksraad.”
Onderzoek naar openbare orde voorvallen werd vroeger gedaan door de inspectie openbare orde en veiligheid. Maar die bestaat niet meer.
Maar een beetje rondbellen leert wel dat het ministerie van Veiligheid achter de schermen aan het werk is om de wet aan te passen. Daarmee breiden de bevoegdheden van de Onderzoeksraad voor Veiligheid flink uit. Goede zaak als onderzoeken wat meer onder een paraplu vallen. Al was het alleen maar om ‘onderzoeksmoeheid’ te voorkomen.
Onderzoeksmoeheid? Nou ja, zeker wel. Als je bedenkt dat er bij de Herculesramp 27 verschillende – 27!!! – onderzoeken zijn uitgevoerd. De brand bij Chemiepack in Moerdijk was met veertien onderzoeken al niet veel beter. En de OvV heeft Nederland laten zien dat ze goed en onafhankelijk onderzoek kunnen verrichten.
Enige probleem met de raad is wel dat ze niet bijster snel zijn. Natuurlijk, als het om de waarheid gaat is zorgvuldigheid (en daarmee bijna automatisch verlies aan snelheid) belangrijk. Maar hoe lang mag een kip broeden? Want hoe langer het onderzoek duurt, hoe minder het effect. Wat in deze ook bizar is, is dat de overheid een half jaar de tijd heeft om op aanbevelingen te reageren van de OvV. Niet-overheidsheidinstellingen hebben zelfs een jaar de tijd. 365 dagen om na te denken hoe je op aanbevelingen wilt reageren.
Je moet er niet aan denken dat een gemeenteraad, in afwachting van een definitief OvV-rapport, maanden en maanden buitenspel wordt gezet. Dat ze in al die maanden niet kunnen discussiëren over inzet van bevoegdheden.
Zie hier het interview met Annie Brouwer-Korf